در جامعه امروزی اکثر مردان و زنان به دنبال افزایش ملانین سطح پوست خود و برنزه کردن هستند. رنگ پوست مطلبی است که قرن های گذشته هم در شناسایی قومیت های مختلف اهمیت داشته و با مطالعه تاریخ میتوان دریافت که حتی رنگ پوست افراد باعث جنگ ها و جنجال های زیادی شده است.
ملانین باعث شده تا رنگ پوست افراد وجمعیت های مختلف متغییر بوده واین دلیل تفاوت انسان ها با یکدیگر است. علاوه بر ویژگی رنگ پوست که ملانین سبب آن می شود، میتواند باعث ایجاد یک لایه محافظتی بر روی پوست شده واز آن در برابر اشعه مضر ماورابنفش محافظت کند.
تعریف ملانین
به صورت لغوی میتوان گفت، ملانین یک رنگدانه همه کاره است که باعث می شود، رنگ پوست وچشم انسان وحیوان تعیین کننده باشد. ملانین به وسیله سلول های رنگدانه ای به نام ملانوسیت تولید شده که در پوست ومو و چشم و… وجود دارد. از طرفی دیگر ملانین به وسیله اکسیداسیون آمینواسید به نام تیروزین تولید می شود.
تنوع رنگی فوق العاده ملانین میتواند نتیجه آرایش ژنتیکی مختلف افراد باشد. از رنگ تیره سیاه تا حتی زرد وقرمز را در بر می گیرد. ملانین بسته به رنگ های مختلف دارای دو نمونه است که عبارت است از:
- پوملانین: نمونه تیره ملانین است، که به طور معمول در رنگ های سیاه وقهوه ای و یا خاکستری در انسان وحیوانات وجود خواهد داشت.
- فئوملانین: یکی نمونه درخشان از ملانین است که در صورت وجود داشتن باعث میزان رنگ قرمز در موها وهمچنین کک و مک می شود و همچنین باعث ایجاد رنگ زرد در پرهای پرندگان می شود.
دلیل تفاوت رنگ ملانین
بر اساس ژنتیک هر فرد تقریبا مقدار برابری ملانوسیت دارد. با این حال همه افراد دارای رنگ پوست متفاوتی اند. این اتفاق تفاوت رنگ ها بیشتر در اثر تعداد بیشتر ژن ها در ملانوسیت رخ می دهد تا مقدار بیشتری از ملانین در هر سلول تولید شود.
برای مثال شخصی که دارای پوست روشن تری است، ملانین کمتری از همان تعداد سلول پوستی دارد. بنابراین تفاوت رنگ انسان ها میتواند در تولید ملانین باشد. تولید رنگدانه به عوامل زیادی بستگی دارد که در ادامه به آنها می پردازیم:
- ترکیبات ژنتیکی : فرزندان و نژادهای مختلف از آن دارای رنگ خاص خود می باشند که به همین علت از ملانین به عنوان یک صفت ارثی یاد می کنند.
- در معرض اشعه ماورابنفش قرارگرفتن: تا حد زیادی تولید ملانین به تحریک ملانوسیت ها بستگی دارد. ملانین به عنوان یک سپر محافظی میتواند از ورود اشعه ماورابنفش جلوگیری کند. افراد در معرض نور خورشید احتمالا ملانین بیشتری تولید می کنند.
- ابعاد واندازه ملانوسیت ها: در افراد مختلف متفاوت خواهد بود. این حالت میتواند به دلیل تفاوت قابل توجه در تولید ملانین هر فرد داشته باشد.
چگونگی افزایش مقدار ملانین در بدن
روند تولید ملانین توسط عوامل مختلفی تحریک می شود. در گذشته از نور ماورابنفش و مواد مغذی و ویتامین ها برای تولید ملانین نقش داشتند. در ادامه به بررسی مواردی که باعث می شوند ملانین در بدن بالارفته وبالارفتن ملانین چه نتیجه ای خواهد داشت می پردازیم:
- برنزه کردن: یکی از روش های قطعی برای بالا بردن سطح ملانین قرارگرفتن در معرض نور خورشید است. حمام آفتاب و برنزه کردن میتواند رنگ خاصی به پوست شما بدهد و باعث بالا رفتن ملانین در سطح پوست شما شوند ولی با این حال احتمال ابتلا به سرطان پوست را نیز بالا می برد.
- غذاهایی که دارای تیروزین هستند را مصرف کنید: در بالا اشاره شد که ملانین با اکسیداسیون آمینواسید تیروزین تشکیل می شود. به همین دلیل برای بالا بردن ملانین می شود که مواد غذایی دارای تیروزین از جمله: تخم مرغ، گوشت، مرغ، پنیر، بوقلمون و… می باشند را مصرف کرد.
- غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان را مصرف کنید: آنتی اکسیدان میتواند به تقویت ملاتونین کمک کند. اگرچه برخی از مطالعات نشان می دهد که آنتی اکسیدان ها ممکن است کمک کننده باشند ولی تحقیقات بیشتری برای اثبات آن ضروری است. ریزمغذی ها مانند پلی فنول ها و ویتامین E، آنتی اکسیدان های قوی هستند که می توانند در تولید ملانین نقش داشته باشند.
- میتوان از قرص های برنزه کننده کمک گرفت: اگرچه مصرف این قرص ها توصیه نمی شود ولی بهرحال یکی از راه های افزایش ملانین محسوب می گردد.
در نهایت میتوان گفت ملانین نقش مهمی در ایجاد رنگ پوست منحصر به فرد و همچنین محافظت و مراقبت از پوست در بابر اشعه های مضر بر عهده دارد. به همین دلیل برای بدن مقدار معمول آن ضروری می باشد.
